Bij een deel van de patiënten met een DLBCL is er een verhoogd risico dat het lymfoom terugkomt na succesvolle behandeling met R-CHOP (hoog risico DLBCL). Gemiddeld komt bij 1 op de 5 patiënten bij wie de ziekte met een PET-scan niet meer aantoonbaar is, de ziekte toch binnen 2 jaar weer terug. Bij deze patiënten is een kleine hoeveelheid kwaadaardige cellen overgebleven. Deze hebben zich in de loop van de tijd vermeerderd en veroorzaken zodoende de terugkeer van het lymfoom. Het aantal cellen is nog wel te klein om met een PET-scan op te sporen. Als de lymfklierkanker binnen 1 jaar na behandeling met R-CHOP kuren terugkeert, is de kans op genezing klein.

Het doel van de HOVON 151 studie is om uit te zoeken hoe veilig en werkzaam het nieuwe middel atezolizumab is als aanvullende behandeling voor patiënten met een hoog risico DLBCL, die na behandeling met R-CHOP kuren in complete remissie zijn. We willen onderzoeken of we met atezolizumab kunnen voorkomen dat de ziekte na behandeling met R-CHOP chemotherapie terugkomt. Onder normale omstandigheden worden afwijkende cellen in het lichaam opgeruimd door cellen van het afweersysteem. Tumorcellen, waaronder DLBCL-cellen, zijn in staat om dit normale proces te ontwijken door zogenaamde ‘eet mij niet op’ signalen te maken. De tumorcellen worden hierdoor onzichtbaar voor het afweersysteem. De laatste jaren is steeds meer duidelijk geworden hoe dit mechanisme werkt. Een specifiek eiwit, dat zich op de buitenkant van de tumorcellen bevindt, blijkt hier een rol in te spelen. Er zijn inmiddels specifieke medicijnen gemaakt die binden aan dit eiwit op de tumorcellen en de werking ervan blokkeren (immuuntherapie). In verschillende vormen van kanker hebben deze medicijnen laten zien dat ze tumorcellen kunnen opruimen door stimulering van het eigen afweersysteem. Wij gaan ervan uit dat door het toedienen van atezolizumab het eigen afweersysteem gestimuleerd wordt om de mogelijk achtergebleven laatste kwaadaardige cellen zelf op te ruimen.

Dit onderzoek is opgezet door de stichting HOVON (Hemato-Oncologie voor Volwassenen Nederland) en wordt uitgevoerd door onderzoekers in verschillende ziekenhuizen in Nederland en België. Aan dit onderzoek kunnen 114 patiënten deelnemen.