Schildkliercentrum
In het Catharina Ziekenhuis worden patiënten met uiteenlopende schildklieraandoeningen behandeld. De internist-endocrinoloog en de endocrinologieverpleegkundige hebben veel ervaring met en zijn gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van schildklieraandoeningen.
Factsheet
Kwaliteit van zorg
De schildklier is een belangrijk orgaan voor stofwisselingsprocessen en groei. Het niet goed functioneren van de schildklier zorgt voor onder meer vermoeidheidsklachten, concentratiestoornissen, gewichtstoename of gewichtsafname. Bijna één miljoen mensen in Nederland hebben een schildklieraandoening. Zij moeten vaak levenslang medicijnen slikken.
In het Catharina Ziekenhuis worden patiënten met uiteenlopende schildklieraandoeningen behandeld. De internist-endocrinoloog en de endocrinologieverpleegkundige hebben veel ervaring met en zijn gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van schildklieraandoeningen. Onder schildklieraandoeningen vallen onder andere: hypothyroïdie, hyperthyroïdie (waaronder ziekte van Graves, toxische nodus of multinodulair struma), een vergrote schildklier met normale schildklierfunctie en schildklierkanker. Voor de goedaardige schildklierzwellingen bij patiënten met ook mechanische klachten daardoor, bestaan er meerdere behandelmethodes zoals een operatie maar ook de optie van radiofrequente ablatie (“ warme naald behandeling” om de zwelling te laten slinken) die we in het Catharina ziekenhuis al ruim 4 jaar uitvoeren. Wat betreft schildklierkanker bestaan er meerdere soorten; de meest voorkomende vormen – 85 procent van alle gevallen – van schildklierkanker zijn het papillair schildkliercarcinoom en het folliculair schildkliercarcinoom. Deze zijn goed te behandelen met over het algemeen een heel grote kans op genezing.
In principe zal bij schildklierkanker een operatie worden verricht en zo nodig ook een nabehandeling worden uitgevoerd met radioactief jodium. Per jaar worden er meer dan 100 complexe schildklieroperaties uitgevoerd door tenminste twee ervaren chirurgen. Als enige ziekenhuis in de regio beschikt het Catharina Ziekenhuis over een speciale verpleegafdeling waar patiënten met schildklierkanker die radioactief jodiumtherapie moeten ondergaan behandeld worden. Omliggende ziekenhuizen verwijzen patiënten met een sterke verdenking op schildklierkanker dan ook door naar het Catharina ziekenhuis. Volgens de landelijke normen is het Catharina Ziekenhuis een level 1 centrum voor de behandeling van schildklierkanker. In principe zijn alle vormen van behandeling alhier beschikbaar.
Transitie
Als er reden is om de zorg over te dragen is vanuit de kinderarts naar de volwassen polikliniek interne geneeskunde, worden patiënten door de ervaren internisten gezien. Er is goed contact met de kinderarts-endocrinologen en we hebben ook periodiek overleg over deze patiëntengroep.
Continuïteit van zorg
Schildklierafwijkingen komen veel voor. Bekend is dat in Nederland ruim 700.000 mensen hiermee te maken hebben. Vermoedelijk zijn er nog duizenden mensen zonder diagnose. Vijf keer zoveel vrouwen als mannen in de leeftijdsgroep van 25-65 jaar gebruiken schildklierhormonen.
Wanneer de huisarts patiënten doorverwijst met een zwelling (nodus) in de schildklier zal na eerste poliklinisch bezoek veelal aanvullend onderzoek worden ingezet zoals bloedonderzoek, een nauwkeurige echografie van de hals en eventueel ook een punctie middels een dunne naald van de zwelling. Afhankelijk van deze uitslagen kan het voorkomen dat nog niet met grote zekerheid is uitgesloten of juist aangetoond wordt dat het schildklierkanker betreft. Daarom zal een zogenaamde diagnostische operatie uitgevoerd kunnen worden, waarbij een deel van de schildklier wordt verwijderd. De operatie is dan bedoeld om het verwijderde weefsel onder de microscoop te onderzoeken. Omdat er een deel van de schildklier blijft bestaan, hoeft de patiënt na deze ingreep in het algemeen geen schildklierhormoontabletten te gebruiken. Wordt de diagnose schildklierkanker wel gesteld, dan is afhankelijk van de grootte en kenmerken van de tumor soms nog een tweede operatie nodig, waarbij dan de hele schildklier verwijderd wordt. Na de operatie blijft de patiënt minimaal 1 nacht in het Catharina Ziekenhuis. Elke stap in dit traject wordt besproken in een multidisciplinair overleg met de betrokken specialisten die deze zorg leveren, zoals internist-endocrinoloog, chirurg, nucleair geneeskundige, patholoog en soms radioloog of radiotherapeut.
Het is mogelijk dat ook in de MDO besprekingen besloten wordt tot een nabehandeling met radioactief jodium. Als de schildklier helemaal wordt verwijderd moet daarna een leven lang schildklierhormoon vervangende medicijnen worden gebruikt. Patiënten zullen in de jaren na de behandeling en/of operatie regelmatig gecontroleerd worden door onze specialisten.
Samenwerking met andere partijen
Om de kwaliteit van zorg voor patiënten met schildklieraandoeningen te verbeteren werkt het Catharina Ziekenhuis onder andere samen met de Schildklier Organisatie Nederland (SON). Zij hebben een paar jaar geleden in het kader van de ‘Week van de Schildklier’ een informatiestand opgesteld in ons ziekenhuis. Ervaringsdeskundigen en vrijwilligers stonden daar klaar om patiënten en bezoekers informatie te geven en vragen te beantwoorden. (Gezien de Covid-19 pandemie kon de geplande patiënten informatieavond helaas geen doorgang vinden. Hopelijk zal dat t.z.t. opnieuw worden gepland.)
Daarnaast zijn onze specialisten heel actief in het Oncologisch Netwerk Zuidoost-Nederland (ONCOZON) en in een multidisciplinair overleg (MDO) met de “noordelijke” ziekenhuizen in de regio Zuidoost-Nederland (MDO). Dit zijn onder andere het Maxima Medisch Centrum Eindhoven, het Anna Ziekenhuis Geldrop, het Elkerliek ziekenhuis Helmond, ziekenhuis Bernhoven in Uden en het St. Jans Gasthuis in Weert. In de tumorwerkgroep ligt de nadruk op het delen van kennis en het maken van een uniform zorgpad. In het MDO bespreken we individuele patiënten die we ook gezamenlijk behandelen. Door wekelijkse besprekingen en uitwisseling van kennis tussen ziekenhuizen, krijgen patiënten in onze regio altijd de beste behandeling volgens de nieuwste inzichten.
Informatie en communicatie
Samen met specialisten uit de ons omringende ziekenhuizen worden er wekelijkse besprekingen gehouden van alle patiënten die onder behandeling staan voor schildklierkanker. Door informatie uit te wisselen kunnen we garanderen dat we er een goede beslissing wordt genomen over de juiste behandeling. Door deze informatie-uitwisseling fungeren we onderling als informatieloket en vraagbaak voor zorgverleners in de eerste lijn (huisartsen, GGD-artsen), in de tweede lijn (MDL-artsen, endocrinologen en verpleegkundigen) maar voor ook patiënten en hun naasten.
Onderzoek
We vinden het belangrijk dat het wetenschappelijk onderzoek maatschappelijk relevant is, dat het bijdraagt aan betere zorg en daarmee aan een gezondere samenleving. Onze specialisten doen dit wetenschappelijk onderzoek vaak in samenwerking met vooraanstaande academische partners, ziekenhuizen en andere onderzoeksinstituten. Voorbeelden van dit soort studies zijn de WaTCh studie en de RABITO studie. De WaTCh studie is een longitudinale studie die in samenwerking met onder andere Integraal Kankercentrum Nederland en Tilburg University wordt uitgevoerd. Hierbij ligt de focus op het bestuderen van de bijwerkingen die tijdens de behandelingen van schildklierklieraandoeningen vaak voorkomen, hoe vaak en hoe lang deze bijwerkingen voorkomen en hoe ernstig deze bijwerkingen zijn. Ook wordt onderzocht wat de invloed is van deze bijwerkingen op het dagelijks leven van de patiënt en welke bijwerkingen een patiënt wel/niet ervaart en waarom. Op korte termijn willen we ook starten met de RABITO Studie waarin we onderzoeken bij welke doseringsberekening de behandeling van hyperthyroïdie door 1 overactieve schildkliernodus (ook wel toxische autonome nodus geheten) met radioactief jodium het meest effectief is. In deze studie wordt ook bestudeerd wat de effecten zijn van een behandeling middels radioactief jodium in vergelijking met een behandeling middels radiofrequente ablatie. Dit is een alternatieve behandeling die sinds enige tijd beschikbaar is. Bij radiofrequente ablatie wordt met een naald het hyperactieve schildklierweefsel verhit waardoor dit zal verschrompelen.